Luisteren met hoofd, hart of lichaam
Luisteren met je hoofd
Gisteren besprak ik een cliënt met een collega, een psycholoog. Ik werk ervaringsgericht, zij werkt meer evidence-based. Ze gebruikt modellen, schema’s, onderzoeksresultaten, en wanneer ik met haar spreek hoor ik haar mijn ervaringen onderbouwen met methodiek en vakjargon. Zo vullen we elkaar mooi aan, ook als we samen gesprekken hebben op bijvoorbeeld een school, of met een gezin. Zij is een mooi voorbeeld van iemand die luistert met haar hoofd. Met haar kennis.
Er schuilt een valkuil in het luisteren met het hoofd. Het gevaar is, dat dat wat gezegd wordt altijd aansluit bij dat wat bekend is in je hoofd. Prima, maar daarmee sluit je nieuw, anders, verrassing en beweging uit.
Luisteren met je hart
Nieuw, anders, verrassing, beweging krijgt meer ruimte als je luistert met je hart. Luisteren met je hart zou ik vertalen met: luisteren met compassie, je kunnen verplaatsen in de ander, mee kunnen voelen. Het voelt als een stukje meelopen met de ander, om zo te kunnen proeven aan diens manier van leven, om zo mee te kunnen kijken naar het theater dat zich voor diens ogen ontvouwt, of heeft ontvouwd. Op die manier kun je geraakt worden, bewogen worden, en dat maakt dat je reactie op het verhaal nieuw en anders zal zijn. Voorheen kende je dit immers nog niet, wist je dit niet, had je dit niet op die wijze gevoeld. Dus is er ook iets in jou bewogen, veranderd, en het kan niet anders dan dat dat leidt tot begrip, nieuwe nuances, onverwachte inzichten.
Nog steeds is er een gevaar dat je het verhaal direct linkt aan eigen ervaringen, en dat begrip schijnbegrip is. Gekleurd naar dat wat jij er in je hoofd in de loop der tijd van gemaakt hebt.
Luisteren met je lichaam
Luisteren met je lichaam gebeurt vrij onbewust en is wat onbekend. Het vraagt veelvuldig oefening, opdat er steeds meer nuances voelbaar worden. Wat bedoel ik er dan precies mee: Wanneer je luistert met je lichaam, dan adem je als het ware de stem van de ander in. Niet de woorden, nee, de stem. Je voelt waar en hoe de stem in jouw lichaam resoneert.
Je luistert onbewust altijd wel al met je lichaam. Je hebt vast wel eens gezien dat mensen, al dan niet bewust, in gesprek elkaars houding spiegelen. Hetzelfde doen ze, vaak nog meer onbewust, in de manier van spreken die in de gezamenlijkheid ontstaat. Wanneer je je hier meer bewust van wordt, kun je er ook bewust ‘mee spelen’.
Je kunt bijvoorbeeld voelen of mensen ‘hoog’ in het lichaam aanwezig zijn, of ‘laag’, omdat de klank al dan niet dieper in jouw lichaam te voelen is. Je kunt misschien wel spanning horen in de stem, maar waar spannen spieren in je lichaam? Waar ontstaat druk? Hoe voelt het om zélf zo te spreken? Welke emoties worden dan voelbaar? Wat is, als reactie op dat wat voelbaar is, in jouw lichaam een verlangen?
Stel je bijvoorbeeld voor dat je gewaar wordt dat je middenrif aanspant wanneer je de stem van de ander op je in laat werken. Je merkt dat deze spanning in je middenrif het lastiger maakt om te ademen. Dan is je verlangen: meer ruimte. Je zorgt dat je lichaam daar waar spanning voelbaar was, ontspant. Adem kan daar bijvoorbeeld bij helpen. Een andere houding kan helpen. En wanneer jij ontspant, bewegen je hart en hoofd vervolgens op hun geheel eigen, en nieuwe wijze, mee. En rollen er woorden uit je mond die jou en de ander zullen verrassen. Qua klank, en qua inhoud.
Nu heeft de ander de kans om te luisteren: hij of zij zal luisteren naar je woorden, naar je uitstraling, maar onbewust ook naar dat deel wat jij ontspannen hebt, bewogen hebt. Zo werk je op drie lagen tegelijkertijd. En is de diepgang en de impact van wie jij bent zo groot als de ander luisteren kan.
Luisteren is de basis van al mijn online programma’s, maar extra aandacht krijgt het in het programma ‘Remmende Stemmen’.
Trainingsdag
Wil je er graag LIVE mee aan de slag? Donderdag 10 maart organiseer ik een trainingsdag in Kampen waarop ik je meeneem in deze bijzondere manier van luisteren en communiceren. De kosten van deze trainingsdag zijn 175,00, inclusief lunch. Mocht je je op willen geven of hierover nog vragen hebben, dan kun je me bellen op 06-13731067. Een mail sturen kan ook.